Αντισυνταγματικό το άρθρο 25 του Ν1337/1983;

[vasgi]

Αφού έγραψα διάφορα που χάθηκαν λόγω κάποιου προβλήματος έψαξα στο δίκτυο και βρήκα διάφορα .
Την δήλωση αυτή είναι καμμιά δεκαριά χρόνια που την ζητάγανε .
Δύο σχετικά θέματα και περιμένω τις απόψεις σας .

1..τ.Ε. 2809/2002, Ολομέλεια
[Βριλήσσια]


Πρόεδρος: Χ. Γεραρής
Εισηγητής: Ε. Δανδουλάκη, Σύμβουλος
Δικηγόροι: Π. Συνοίκης, Δ. Αναστασόπουλος (Ν.Σ.Κ.)

[ΤΕΥΧΟΣ 3/2003]

Περιβάλλον δομημένο - πολεοδομικός σχεδιασμός (άρθρο 24 παρ. 2 Συντ.). Η διάταξη του άρθρου 6 του ν. 1577/1985 (ΓΟΚ/85), με την οποία καταργείται η διάσταση του βάθους ως προϋπόθεσης αρτιότητας των οικοπέδων, αντίκειται στο άρθρο 24 παρ. 2 Συντ., αφού με αυτήν ανατρέπεται, χωρίς πολεοδομικά κριτήρια, το προγενέστερο καθεστώς που καθιέρωνε, ως κανόνα, στο πανταχόθεν ελεύθερο σύστημα δομήσεως ελάχιστη διάσταση βάθους οικοπέδου 25 μ. και επιτρέπεται πλέον η δόμηση οικοπέδων που, υπό το προηγούμενο Γ.Ο.Κ., δεν ήσαν λόγω σχήματος οικοδομήσιμα, με τελικό αποτέλεσμα την πρόδηλη επιδείνωση των όρων διαβίωσης των κατοίκων της περιοχής. Μειοψηφία. Δεκτή η αίτηση ακυρώσεως.
</B>
2. Επειδή με την κρινόμενη αίτηση ζητείται η ακύρωση της οικοδομικής άδειας 1276/93 της Πολεοδομίας της Νομαρχίας Ανατολικής Αττικής, με την οποία επετράπη στις *** η προσθήκη κατ' επέκταση ισογείων καταστημάτων, στο Ο.Τ. 177 του Δήμου Βριλησσίων και επί της οδού Μακεδονίας, σε οικόπεδο όμορο προς το οικόπεδο των αιτούντων.
3. Επειδή στη δίκη παρεμβαίνουν με πρόδηλο έννομο συμφέρον οι *** δικαιούχοι της προσβαλλόμενης άδειας οικοδομής.
4. Επειδή στο άρθρο 6 του ν. 1577/85 (Α΄ 210) ορίζονται τα εξής: «1. Οικόπεδο που εντάσσεται σε σχέδιο πόλης μετά τη δημοσίευση του νόμου αυτού θεωρείται άρτιο και οικοδομήσιμο, και έχει τα ελάχιστα όρια εμβαδού και προσώπου, κατά τον κανόνα ή κατά παρέκκλιση, τα οποία καθορίζονται στην περιοχή και αν μέσα στο οικοδομήσιμο τμήμα του μπορεί να εγγραφεί κάτοψη κτιρίου με την ελάχιστο επιφάνεια και την ελάχιστη πλευρά εφόσον καθορίζεται από τους όρους δόμησης της περιοχής. 2. Οικόπεδο που βρίσκεται μέσα σε ρυμοτομικό σχέδιο κατά τη δημοσίευση του παρόντος νόμου θεωρείται άρτιο και οικοδομήσιμο: α) όταν πρόκειται για οικόπεδο που έχει δημιουργηθεί πριν από τη δημοσίευση του νόμου αυτού, αν έχει τα ελάχιστα όρια εμβαδού και προσώπου, κατά τον κανόνα ή κατά παρέκκλιση, που ισχύουν στην περιοχή. β) όταν πρόκειται για οικόπεδο που δημιουργείται μετά τη δημοσίευση του νόμου αυτού, αν έχει τα ελάχιστα όρια εμβαδού και προσώπου που ισχύουν κατά τον κανόνα στην περιοχή ή εκείνα που αναφέρει το ν.δ. 8/1973, αν αυτά είναι μεγαλύτερα και συγχρόνως εάν μπορεί να εγγράφεται στο οικοδομήσιμο τμήμα του κάτοψη κτιρίου με ελάχιστη επιφάνεια 50 τ.μ. και ελάχιστη πλευρά 5 μ., με την επιφύλαξη των διατάξεων του άρθρου 25 του ν. 1337/1983. 3. ... 4. ...». Περαιτέρω, κατά το άρθρο 24 του νόμου αυτού: «1. Στα ήδη εγκεκριμένα ρυμοτομικά σχέδια και σε εκείνα που εγκρίνονται σύμφωνα με τις διατάξεις του ν.δ. 17.7.1923 «περί σχεδίων πόλεων, κωμών και συνοικισμών του Κράτους και οικοδομής αυτών» (ΦΕΚ 228) κατά την τακτοποίηση, εκτός από τα ελάχιστα όρια προσώπου ή εμβαδού κατά τον κανόνα ή κατά παρέκκλιση, στο οικοδομήσιμο τμήμα του οικοπέδου πρέπει να εγγράφεται κάτοψη κτιρίου με ελάχιστη επιφάνεια 50 τ.μ. και ελάχιστη πλευρά 5 μ. Οικόπεδο που δεν έχει τις παραπάνω προϋποθέσεις, τακτοποιείται με τα γειτονικά, σύμφωνα με τις διατάξεις του ν.δ. της 17.7.1923 και του ν.δ. 690/1948 (ΦΕΚ 133). Δεν απαιτείται η εγγραφή κάτοψης κτιρίου ελάχιστης επιφάνειας 50 τ.μ. και ελάχιστης πλευράς 5 μ. σε οικόπεδα των οποίων η διαδικασία τακτοποίησης έχει αρχίσει μέχρι την έναρξη ισχυος του παρόντος με τη σύνταξη πράξεως τακτοποιήσεως. 2... «Εξάλλου, στο Κεφάλαιο Γ΄ «Η δόμησις κατά το πανταχόθεν ελεύθερο σύστημα» το προϊσχύσαντος Γενικού Οικοδομικού Κανονισμού (ν.δ. 8/73, Α΄ 124) και στο άρθρο 33 αυτού, ορίζονταν τα εξής: «1. Τα ελάχιστα όρια εμβαδού και διαστάσεων των οικοπέδων εις τας περιοχάς των πόλεων και κωμών του Κράτους όπου η δόμησις γίνεται κατά το πανταχόθεν ελεύθερο σύστημα, ορίζονται εις 15 μέτρα δια το πρόσωπον, 25 μέτρα δια το βάθος και 400 μέτρα τετραγωνικά δια το εμβαδόν. 2. Κατά την έγκρισιν νέων ρυμοτομικών σχεδίων ή επεκτάσεων υφισταμένων σχεδίων, εάν και εφ' όσον ορίζεται ως σύστημα δομήσεως το πανταχόθεν ελεύθερον, δεν επιτρέπεται ο καθορισμός ορίων εμβαδού και διαστάσεων οικοπέδων μικροτέρων των υπό της παραγράφου 1 καθοριζομένων, άτινα είναι και τα κατώτατα όρια της παρεκκλίσεως όταν δια του κανόνος καθορίζονται μείζονα τούτων. Εξαίρεσις δύναται να γίνη μόνον δια τα οικόπεδα εντός τω εγκεκριμένων ρυμοτομικών σχεδίων, άτινα καθίστανται μικρότερα λόγω διευρύνσεως οδικών αρτηριών και δεν συντρέχει περίπτωσις καθολικής αποζημιώσεως. 3. Κατά παρέκκλιση των διατάξεων της παραγράφου 1 και επιφυλασσομένης της διατάξεως της παραγράφου 19 του άρθρου 38 του παρόντος, οικόπεδα εντός των εγκεκριμένων ρυμοτομικών σχεδίων της χώρας άτινα έχουν κατά τη δημοσίευσιν του παρόντος τα υπό ειδικών διατάξεων δι' αυτά καθορισθέντα τυχόν μικρότερα όρια εμβαδού και διαστάσεων, είτε κατά κανόνα, είτε κατά παρέκκλισιν, τυγχάνουν άρτια και οικοδομήσιμα εντός των περιοχών των σχεδίων δι' ας εθεσπίσθησαν τα μικρότερα ταύτα όρια. 4. ...». Τέλος, σύμφωνα με την παράγραφο 19 του άρθρου 38 του ιδίου ν.δ/τος: «19. Όταν το απομένον ως οικοδομήσιμον τμήμα οικοπέδου τινός, μετά την αφαίρεσιν των προκηπίων ή και των κατ' εφαρμογήν των διατάξεων του Κεφαλαίου Γ΄ του παρόντος υποχρεωτικώς ακαλύπτων πλαγίων και οπισθίων τμημάτων αυτού έχη διαστάσεις κατά την έννοια του προσώπου ή και του βάθους μικροτέρας των 5 μέτρων ή εμβαδόν μικρότερον των 60 τ.μ., το οικόπεδον δεν τυγχάνει οικοδομήσιμον».
5. Επειδή, κατά την ορθή ερμηνεία των παρατεθεισών διατάξεων του άρθρου 6 του ν. 1577/85 (ΓΟΚ/85), καταργείται, ως αυτοτελής όρος δομήσεως των οικοδομησίμων οικοπέδων, η διάσταση του βάθους του οικοπέδου και ορίζεται ελάχιστη διάσταση πλευράς πέντε μέτρων, στο σημείο του οικοπέδου, όπου μπορεί να εγγραφεί κάτοψη κτιρίου με εμβαδόν τουλάχιστον πενήντα τετραγωνικών μέτρων. Η κατάργηση όμως της διάστασης του βάθους, ως μιας από τις τρεις προϋποθέσεις αρτιότητας (εμβαδόν, πρόσωπο, βάθος) των οικοπέδων, κατά τον κανόνα ή την παρέκκλιση, που ίσχυαν για κάθε περιοχή, ανατρέπει το προγενέστερο κανονιστικό καθεστώς, που ήταν αποτέλεσμα χωροταξικού και πολεοδομικού σχεδιασμού, με επίκληση, ως λόγου στην εισηγητική έκθεση του νέου ΓΟΚ, ότι τούτο ήταν πολύπλοκο και δημιούργησε σειρά προβλημάτων στους ιδιοκτήτες. Με τη νέα ρύθμιση, σύμφωνα με την εισηγητική έκθεση, καθίστανται πλέον οικοδομήσιμα οικόπεδα προηγουμένως μη άρτια, με μικρό έως και ελάχιστο βάθος, τα οποία από τον προηγούμενο ΓΟΚ επιβαλλόταν να τακτοποιηθούν για να καταστούν οικοδομήσιμα ή να προσκυρωθούν, είτε άλλως να ορισθούν ως κοινόχρηστοι χώροι. Η νεότερη νομοθετική ρύθμιση αντίκειται στο άρθρο 24 παρ. 2 του Συντάγματος, σύμφωνα με το οποίο η διαμόρφωση, η ανάπτυξη, η πολεοδόμηση των οικιστικών εν γένει περιοχών υπάγεται στη ρυθμιστική αρμοδιότητα και τον έλεγχο του Κράτους με σκοπό να εξασφαλίζονται οι καλύτεροι δυνατοί όροι διαβίωσης. Όπως έχει παγίως κριθεί, το οικιστικό περιβάλλον έχει αναχθεί σε συνταγματικώς προστατευόμενη αξία, οι διατάξεις δε αυτές του Συντάγματος απευθύνουν στον κοινό και κανονιστικό νομοθέτη επιταγές να ρυθμίσει την πολεοδομική διαμόρφωση βάσει ενός ορθολογικού πολεοδομικού σχεδιασμού, δηλαδή σχεδιασμού υπαγορευόμενου από πολεοδομικά κριτήρια και προσαρμοσμένου στην ιδιομορφία και την εν γένει φυσιογνωμία, καθώς και τις ανάγκες, κάθε περιοχής, ώστε οι οικισμοί να διαμορφώνονται έτσι που να εξασφαλίζουν τους καλύτερους, κατά το δυνατό, όρους διαβίωσης. Ειδικότερα η αντισυνταγματικότητα των διατάξεων του άρθρου 6 του ν. 1577/85 (ΓΟΚ/85) προκαλείται από το λόγο ότι ανατρέπεται, χωρίς πολεοδομικά κριτήρια, το προγενέστερο καθεστώς που καθιέρωνε, ως κανόνα, στο πανταχόθεν ελεύθερο σύστημα δομήσεως ελάχιστη διάσταση βάθους οικοπέδου 25 μ. και επιτρέπεται πλέον η δόμηση οικοπέδων που, υπό τον προηγούμενο Γ.Ο.Κ., δεν ήσαν λόγω σχήματος οικοδομήσιμα, με τελικό αποτέλεσμα την πρόδηλη επιδείνωση των όρων διαβίωσης των κατοίκων της περιοχής. Αν και, κατά τη γνώμη που διατύπωσαν οι Σύμβουλοι Θωμ. Παπαευαγγέλου και Ελένη Δανδουλάκη η δυνατότητα ανεγέρσεως οικοδομής σε οικόπεδο του οποίου η μία πλευρά ήταν ίση ή και μικρότερη από πέντε (5) μέτρα είχε προβλεφθεί σε όλους τους προγενέστερους του ισχύοντος Γενικούς Οικοδομικούς Κανονισμούς (βλεπ. άρθρο 44 παρ. 2 ΓΟΚ/1929 φ. 155, άρθρο 24 παρ. 1 ΓΟΚ/1955 φ. 266 και άρθρο 38 παρ. 19 ΓΟΚ/73 φ. 124), οι οποίοι επέτρεπαν υπό προϋποθέσεις την ανοικοδόμηση μη αρτίων κατά τον κανόνα ή την παρέκκλιση οικοπέδων. Συνεπώς κατά τούτο ο ισχύον Γενικός Οικοδομικός Κανονισμός συμβαδίζει με το πνεύμα των προϊσχυσάντων. Εξάλλου η πρόβλεψη ικανού κατά κοινήν πείρα εμβαδού και προσώπου του οικοπέδου, ανεξαρτήτως βάθους, μπορεί να εξασφαλίσει κτίριο κατάλληλο από πολεοδομικής απόψεως. Συνεπώς, κατά την μειοψηφούσα αυτή γνώμη, οι προαναφερθείσες διατάξεις του άρθρου 6 § 2 του ισχύοντος ΓΟΚ δεν αντιβαίνουν καταρχήν στο άρθρο 24 παρ. 2 του Συντάγματος. Διάφορο δε είναι το ζήτημα αν σε συγκεκριμένες περιπτώσεις, ενόψει του σχήματος του οικοπέδου με πολύ μικρή διάσταση βάθους, καθίσταται αδύνατη η ανέγερση κτιρίου εντασσομένου στο φυσικό και οικιστικό περιβάλλον, οπότε απαιτείται αιτιολογημένη κρίση του αρμοδίου κατ' άρθρο 3 ΓΟΚ/85 πολεοδομικού οργάνου.
6. Επειδή εν προκειμένω με την προσβαλλόμενη άδεια επετράπη η ανέγερση ισογείων καταστημάτων (προσθήκη σε ήδη υφιστάμενο κτίσμα που είχε ανεγερθεί βάσει της άδειας 2331/89) βάθους 4,5 μ. και 3 μ. από τις δύο πλευρές, εξαντλώντας το βάθος του οικοπέδου στις συγκεκριμένες θέσεις κατ' επίκληση των προαναφερθεισών διατάξεων της παρ. 2 του άρθρου 6 του ΓΟΚ/85 που κρίνονται αντίθετες προς το Σύνταγμα και συνεπώς για τον λόγο αυτόν, ο οποίος βασίμως προβάλλεται, πρέπει η προσβαλλόμενη άδεια να ακυρωθεί. Κατά την άποψη δε της μειοψηφίας η άδεια θα έπρεπε να ακυρωθεί, διότι παρά τις διαστάσεις του επιδίκου οικοπέδου δεν υπάρχει ειδική αιτιολογία του αρμοδίου οργάνου, ως προς τη δυνατότητα ένταξης του ανεγειρομένου κτιρίου στο περιβάλλον.
7. Επειδή, μετά την επίλυση του παραπεμφθέντος ζητήματος, δεν συντρέχει περίπτωση αναπομπής της υποθέσεως στο Δ΄ Τμήμα, αλλά πρέπει να γίνει δεκτή η κρινόμενη αίτηση και να απορριφθεί η ασκηθείσα παρέμβαση.
Σημείωμα
Ιδιαιτέρως ενδιαφέρουσα η απόφαση αυτή της Ολομέλειας, με την οποία κρίνεται ότι η κατάργηση με τον ΓΟΚ/85 της διάστασης του βάθους των οικοπέδων ως προϋποθέσεως για την αρτιότητά τους είναι αντισυνταγματική, εφόσον οδηγεί σε επιδείνωση των όρων διαβίωσης των κατοίκων σε σχέση με το προγενέστερο νομοθετικό καθεστώς. Είναι σαφές ότι το Δικαστήριο εφαρμόζει εν προκειμένω τη θεωρία του «πολεοδομικού ή οικιστικού κεκτημένου», την οποία, άλλωστε, υιοθετεί παγίως με τη νομολογία του. Σύμφωνα με την αντίληψη αυτή, ειδικότερα, δεν είναι επιτρεπτές η μεταβολή του νομοθετικού καθεστώτος που διέπει έναν οικισμό και η τροποποίηση των πολεοδομικών ρυθμίσεων, εφόσον οι νέες ρυθμίσεις επιφέρουν επιδείνωση των όρων διαβιώσεως και υποβάθμιση του υπάρχοντος φυσικού ή οικιστικού περιβάλλοντος. Από την πλέον πρόσφατη σχετική νομολογία του Δικαστηρίου βλ. Σ.τ.Ε. 2002/2003 Ολομ., 1528/2003 Ολομ., 406/2003, 288/2003. Περιλήψεις των αποφάσεων αυτών περιλαμβάνονται στη ιστοσελίδα της Νόμος και Φύση www.nomosphysis.org.gr, όπου και συναφής σχολιασμός από τον Απ. Παπακωνσταντίνου (Αύγουστος 2003). Απόστολος Παπακωνσταντίνου
Δ.Ν. - Δικηγόρος

2. http://www.pspa.uoa.gr/data/download...doti_Irini.pdf